Zerzevan kalesinde yapılan kazılardan sonra tekrar gündem olan bu dini inancın temelleri romadanda eskiye dayanıyor.Tanrı mithranın izlerini Mısır ,Pers ve yunan mitolojisinde de görüyoruz.
Ancak Roma ordusunda hızla yayılmaya başlayan bu din Perslerin inanç sisteminden etkilenmiştir.
Zerdüşlük öncesi dönemde perslerin çok tanrılı dininin bir parçası olan Mithra güneş adalet ve savaş tanrısıydı. Bölgedeki bu dini Romalı lejyonlar yeni bir kimlikle tanımlayıp kabul etmiştir.
İnanışa göre ışığı getiren yani karanlığı yenen tanrı mithra karanlığı temsil eden boğayı boynundan hançerleyerek öldürüyor ve ışığın karanlığı yenip gök yüzünün aydınlanmasını sağlıyor.
Mithra heykelleri ve kabartmaları da genellikle bu şekilde tasvir edilir. Mithras tapınakları ve mithraizim sembolleri İngiltere, İtalya, Fransa ve İsviçrede görülmüştür. Zerzevan kalesinde yapılan kazılardan sonra Mithraizmin en doğudaki tapınağının Diyarbakırın Çınar ilçesinde bulunan, Zerzevan kalesinde olduğu düşünülüyor.
Çok geniş alanlara yayılmış gibi görünsede bu dine sadece askerlerin kabul edilmesi ve hıristiyanlıkla aynı dönemde yayılmaya başlaması, insanlar arasında yayılmasını engellemiştir.
