İtalya’nın başkenti Roma’da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni eş başkanlığında düzenlenen Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi sonrasında yayınlanan ortak bildiride, iki ülkenin uluslararası ilişkilerdeki iş birliğini derinleştirme kararlılığı vurgulandı.
Zirve, özellikle Ukrayna-Rusya savaşı, Gazze'deki kriz, göç, iklim değişikliği ve bölgesel güvenlik gibi küresel meselelerin yoğunlaşmaya başladığı bir dönemde düzenlendi. Ortak bildiride, Türkiye ve İtalya’nın NATO müttefikleri ve G20 ortakları olarak bölgesel ve uluslararası konularda yakın iş birliğini sürdürecekleri ifade edildi. Bu iş birliğinin uluslararası barış, istikrar ve güvenliğe önemli katkılarda bulunduğu vurgulandı. Ayrıca, her düzeyde düzenli istişareler yoluyla bu iş birliğinin güçlendirilmesinin hedeflendiği belirtildi.
TÜRKİYE-İTALYA İLİŞKİLERİNİN DERİNLEŞMESİ VE AB İLE İLİŞKİLER
Ortak bildiride Türkiye'nin Avrupa kıtasının istikrarı ve refahına olan katkıları da kabul edilmiştir. Türkiye'nin AB ile ilişkilerinin geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekildi. Türkiye-AB Vize Serbestisi Diyaloğu’nun hızlandırılması, göç konusundaki iş birliğinin yenilenmesi ve terörle mücadeledeki iş birliğinin güçlendirilmesi hedeflendi. Ayrıca, Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin güncellenmesi gerektiği ifade edilmiştir.
EKONOMİ VE TİCARET İŞ BİRLİĞİ
Ekonomi ve ticaret alanlarında da önemli adımlar atılacağı vurgulandı. 2024 yılında ikili ticaret hacminin 30 milyar doları aşmasının ardından, 40 milyar dolarlık yeni bir hedef belirlendi. Bu hedefe ulaşmak için Üçüncü Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (JETCO) toplantısının 2025 yılı dördüncü çeyreğinde Türkiye’de yapılacağı duyuruldu. Ayrıca, doğrudan yatırımların artırılması ve sanayi iş birliği için adımlar atılacağı belirtildi. Özellikle dijital teknolojiler, yapay zeka ve siber güvenlik alanlarındaki iş birliğinin güçlendirilmesi kararlaştırıldı.
SAVUNMA VE GÜVENLİK İŞ BİRLİĞİ
Zirve, savunma ve güvenlik alanlarında da önemli kararlar alındı. NATO-AB Stratejik Ortaklığı çerçevesinde iş birliği geliştirileceği vurgulandı. Türkiye ve İtalya, savunma sanayi iş birliğini güçlendirmek ve bu alandaki diyaloglarını artırmak için çalışmalar yapacaklarını ifade ettiler. Ayrıca, sınır aşan örgütlü suçlarla mücadelede ve terörizmle mücadelede iş birliğinin pekiştirileceği belirtildi.
ENERJİ VE ÇEVRE ALANINDA İŞ BİRLİĞİ
Enerji arz güvenliği ve çevresel sürdürülebilirlik konuları da gündeme geldi. Güney Gaz Koridoru’nun stratejik önemi bir kez daha vurgulandı. Temiz enerji alanında, özellikle yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve hidrojen gibi alanlarda iş birliğinin artırılacağı ifade edildi. Ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda Paris Anlaşması hedefleri doğrultusunda ortak projelerin geliştirileceği belirtildi.
ULUSLARARASI FORUMLARDA İŞ BİRLİĞİ
Uluslararası forumlarda, özellikle Birleşmiş Milletler çerçevesinde, barış ve güvenliğe katkı sağlamak amacıyla iş birliğinin güçlendirileceği ifade edildi. Türkiye ve İtalya, BM Güvenlik Konseyi reformu gibi çok taraflı meselelerde birlikte hareket etme kararlılığını teyit etti.
SURİYE, LİBYA VE UKRAYNA: BÖLGESEL ÇATIŞMALARA ÇÖZÜM ARAYIŞI
Bildiride, Türkiye ve İtalya'nın Suriye, Libya ve Ukrayna konularındaki ortak tutumları da yer aldı. Her iki ülke de Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına desteğini yineledi. Ayrıca, Libya’nın güvenliği ve Suriye’nin toprak bütünlüğü konusunda uluslararası iş birliğinin artırılması gerektiği ifade edildi.
DİNİ HOŞGÖRÜSÜZLÜK VE GÖÇLE MÜCADELE
Dini hoşgörüsüzlükle mücadele ve göçle ilgili konularda da iş birliği yapılacağı belirtildi. Düzensiz göçle mücadelede uluslararası iş birliğinin önemine vurgu yapılırken, göçün temel nedenlerinin ele alınması gerektiği ifade edildi.
