Nevruz, baharın gelişini müjdeleyen bayram olarak asırlardır kutlanıyor. Doğa bayramı olarak da anılan nevruz, birçok kültürde yer alan bir bayram. Peki nevruz nedir neden kutlanır, bu sorunun cevabını sizler için araştırdık.
Nevruz kutlamalarının tarihi oldukça eskilere dayanıyor. Öyle ki kökeninin milattan önce üçüncü yüzyıla kadar gerilere gittiği söylenir.
Yeni yılın başlangıcı ve baharın bayramı olarak da anılan Nevruz Bayramı nedir pek çok kişinin merak ettiği bir konu. Bununla birlikte nevruz ne demek de sıklıkla araştırılıyor.
Nevruz’un Türk kültüründeki yeri de oldukça önemlidir. Bu yazıda, Nevruz’un kökeni ve nasıl kutlandığına yer verdik. İşte nevruz nedir sorusu hakkında tüm cevaplar…
Nevruz Nedir?
Nevruz, binlerce yıllık geçmişiyle insanlık tarihinde önemli yeri olan ve coşkuyla kutlanan bir bayram. Bu özel gün, baharın başlangıcını ve doğanın yenilenmesini temsil ediyor. Birçok farklı kültürde kutlanıyor ve ortak bir kutlama geleneğine sahip.
Orta Asya ve Türk kültüründe büyük öneme sahip olan nevruz, her sene mart ayının 21’inde kutlanıyor. Temsil ettiği şey ise oldukça nahif. Nevruz Bayramı, baharın gelişiyle insanların umut dolu bir döneme adım atmasını simgeliyor.
Not: Nevruz nedir ve ne zaman kutlanır sorusuna, nevruz her yıl 21 Mart tarihinde kutlanır şeklinde cevap verebiliriz.
Nevruz’un kökeni: Yeni yılın başlangıcı
Nevruz nedir neden kutlanır merak edildiği kadar, nevruz kelime anlamı da sorgulanıyor. İşte nevruz ne anlama gelir yanıtı…
Nevruz kelimesi Farsça yeni anlamına gelen “nava” ile gün anlamına gelen “rezanh” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Yani, en basit haliyle nevruz “yeni gün, günışığı” olarak tanımlanabilir. Bu açıdan nevruz, birçok kültürde yeni bir başlangıcı, doğanın kıştan sonra uyanışını ve bereketi simgeler.
Not: Nevruz farklı dillerde farklı şekillerde telaffuz edilmektedir. Örneğin Türkçe’de “nevruz”, Azerbaycan ve Türkmenistan Türkçesinde “novruz”, Kırgız ve Uygur Türkçesinde “noruz” şeklinde geçer. Batı Trakya Türkleri ise “mevris” demektedir.
Yine de nevruz, sadece bir mevsim değişimi değildir. Aynı zamanda birçok toplum için tarihi önemi olan, kültürel ve sosyal bir gelenektir.
Nevruzun kökeni binlerce yıl öncesine dayanır. Pek çok coğrafyaya yayıldığından farklı şekillerde kutlanmıştır. Nevruz ilk olarak Zerdüştlük inancına dayanan Pers kültüründe görülmüştür. Yazılı olarak milattan sonra ikinci yüzyıldaki Pers İmparatorluğu kayıtlarında adı geçer. Zamanla Orta Asya ve Türk toplumlarına yayılmıştır.
Not: Ancak bazı kaynaklar nevruz bayramının kökenini Türklere dayandırmaktadır. Bu kaynaklar, Orta Asya Türk Devletleri’nden beridir nevruzun kutlandığını söylüyor. Hatta 12 hayvanlı Türk takvimin başlangıcı dahi 21 Mart’tır.
Peki nevruzun anlamı nedir? Nevruz İran ve Bahai takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil eder. Yeni gün anlamına gelen nevruz, On iki hayvanlı Türk takvimine göre de yılın başladığı gündür.
Nevruz Bayramı Nasıl Kutlanır?
Nevruz nedir neden kutlanır konusunu araştıranlar, nevruz bayramında neler yapılır sorusunu da merak ediyor.
Nevruzun kutlanma şekli, her kültürde farklılık gösterebiliyor. Ama kutlamalarda genel olarak baharın gelişini müjdeleyen ritüeller ve gelenekler var. Bu ritüellerin başında ateş üzerinden atlamak geliyor. Bununla beraber şarkılar söylenip halk dansları ediliyor.
Ateşin üzerinden atlamak pek çok kültürde görülen bir nevruz kutlama biçimi. Bu ritüel, senenin ilk gününe günahlarından arınmış girmek için yapılıyor. Aynı zamanda yıkanmak ve suyun üzerinden atlamak da yine arınmakla bağdaştırılıyor.
Bir başka nevruz bayramı kutlama şekliyse “semeni geleneği”. Semeni, uzun yıllardır nesilden nesle geçmiş bir gelenek. Bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileniyor. Nevruzdan birkaç gün önce arpa, buğday gibi baklagiller çimlendiriliyor ve sofralara konuyor.
Nevruz nedir neden kutlanır sorusunun bir diğer cevabı da bolluk ve bereket için kurulan sofralar. Bu gelenekte de sofrada genellikle 7 çeşit yemek bulunuyor ve ailenin üyeleri tüm çeşitlerden tadıyor. Bu ritüel, gelecek yeni yılın hep bereketli geçmesi dileğiyle yapılıyor.
Son olarak, Nevruz Bayramı kutlamaları arasında yumurta tokuşturma ritüeli de var. Üremeyi ifade eden yumurtalar, bolluk ve bereket dileğiyle boyandıktan sonra tokuşturuluyor.
Nevruz Nerelerde Kutlanıyor?
Nevruz Bayramının çeşitli kültürlerde yüzyıllardır kutlandığını söylemiştik. Nevruz nedir diye merak edenler, nevruz nerelerde kutlanıyor diye de araştırıyor.
- Nevruz, başta Anadolu ve Orta Asya olmak üzere çeşitli coğrafyalarda kutlanıyor. Bu ülkeler arasında Arnavutluk, Hindistan, Bosna Hersek, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Afganistan, Gürcistan, Çin, Kosova bulunuyor.
Nevruz Hikayesi Nedir?
Nevruz’un kutlanması tüm kültürlerde baharın başlangıcı olarak bilinse de nevruzun hikayesi her toplumda farklıdır.
İranlılar nevruzu, Şahname eserindeki mitolojik bir karakter olan Kral Cemşid’e dayandırıyor. Bazı tarihçilere göre Kral Cemşid hikayesi şöyledir: Cemşid dünyayı dolaşıp Azerbaycan’a gider. Burada bir taht kurar ve tahta çıktığında elbiseleriyle mücevherleri üzerine güneş ışığı gelir.
Tüm oda birden aydınlanır. Bu ışığı görenler o günün başka bir gün olduğunu düşünür. Böylelikle o güne yeni gün anlamına gelen nevruz denilmiştir.
Demirci Kawa Efsanesi nedir?
Kürt halkının nevruzu dayandırdığı hikaye ise başkadır. Nevruz hikayesinin kökeni Demirci Kawa efsanesi olarak da biliniyor. Peki Demirci Kawa efsanesi nedir?
Efsaneye göre, halkı zalimce yöneten Asurlu Zuhak adında bir kral vardı. Bu kral her yıl omzundaki yılanları beslemek için iki genç kurban ederdi. Dehak’ın bu zalimliğine daha fazla dayanamayan halk isyan etti. İki genç kurban edilmeden önce Demirci Kawa, kralı öldürdü.
Bu olay üzerine Kürt halkı, Demirci Kawa’yı bir lider olarak gördü. Demirci Kawa, Kürt halkını zalim bir kralın yönetiminden kurtarıp baharın gelişini kutladı. Bu efsane dilden dile anlatılarak nevruzun bir bayram olarak kutlanmasına neden oldu.
Nevruz nedir ve neden kutlanır anlattık. Şimdi Türkler için nevruz nedir ve neden kutlanır sorusunu yanıtlayalım.
Nevruz Nedir Neden Kutlanır: Türkler İçin Nevruz’un Önemi
Nevruz nedir Türkler için önemi konusu merak ediliyor. Türkler için nevruzun önemi de yine baharın gelişiyle bağdaştırılıyor.
Türklere göre Nevruz kaynağı, Göktürklerin yeniden doğuşunu anlatan Ergenekon Destanı’ndan gelmekte. Bu destana göre, Türkler çok dik yamaçlı dağlarla çevrili bir vadide yaşamaktadır. Yaklaşık 400 yıl burayı mesken bilen Türkler, dağdaki demir kısmı eriterek kendilerine yol açarlar.
Türklerin bu vadiden çıktıkları günün 21 Mart olduğu söylenir. Bu nedenle her yıl 21 Mart’ta Türkler de nevruz bayramını kutlarlar.
Nevruz ne zaman kutlanır?
Nevruz Bayramı ne zaman sorusu baharı coşkuyla kutlamak isteyenlerin sorduğu bir soru. O halde işte cevabı…
Nevruz bayramı çoğu kültürde her yılın 21 Mart günü kutlanmaktadır. Ancak bazı kültürlerde 22 Mart veya 23 Mart’ta da kutlandığı görülmüştür.
Peki 2024 nevruz ne zaman diye soracak olabilirsiniz. Nevruz 2024 yılında da her zaman olduğu gibi 21 Mart günü Nevruz Bayramı olarak kutlanacak.
Not: Birleşmiş Millet Genel Kurulu, 2010 yılında aldığı bir kararla 21 Mart’ı Uluslararası Nevruz Günü ilan etmiştir.
Nevruz kimin bayramı?
Nevruz geleneği, bir dinin veya mezhebin bayramı değildir. Bu nedenle herhangi bir din veya etnik kimlikle bağdaştırılmamalıdır.
Nevruz ne anlama gelir sorusunun cevabı olarak ilkbaharın gelişini simgelemesi demiştik. Baharın gelişini kutlamak, bolluk, bereket ve beraberlik dilemek özellikle tarımla uğraşan halklar arasında yaygındır.
Nevruz bayramı da geçmişten beri bu nedenle kutlanan, birçok kültürde var olan bir gelenektir.
Hıdrellez ve Nevruz farkı nedir?
Nevruz ve Hıdrellez arasındaki fark asıl olarak zaman dilimidir. Ancak yapılan ritüeller de hıdrellez ve nevruz arasındaki farkı ortaya koyar.
Nevruz 21 Mart günlerinde baharın başlangıcı olması nedeniyle kutlanır. Hıdrellez ise 5-6 Mayıs tarihlerinde yaz mevsiminin başlangıcı olması sebebiyle kutlanmaktadır.
