HABER - Leyla DAĞ
Son zamanlarda özellikle sosyal medyada karşımıza çıkan “oje yeme” davranışı, uzmanlara göre masum bir alışkanlık değil. Tıp dilinde “onikofaji” olarak adlandırılan tırnak yeme hastalığı, kişinin stres, kaygı, korku ve baskı gibi duygularla başa çıkmak için geliştirdiği bir dürtü kontrol bozukluğudur. Bu alışkanlık zamanla tırnakla birlikte oje yeme davranışına da evrilebiliyor.
OJE YEME NEDİR, NEDEN OLUR?
Tırnak yeme davranışı çoğunlukla çocukluk döneminde başlasa da, zamanla farklı şekillerde gelişerek yetişkinlikte de sürebilir. Bu davranışın ilerleyen evrelerinde, kişinin sadece tırnaklarını değil, tırnak üzerinde bulunan ojeyi de bilinçsizce yemesi sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Oje yeme, genellikle farkında olunmadan gelişen bir alışkanlıktır ve çoğu zaman kaygı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ya da yoğun stres gibi psikolojik zeminlere dayanır. Kişi, stresli hissettiğinde ellerini ağzına götürme davranışı sergilerken, tırnakla birlikte ojeyi de tüketmeye başlayabilir.
Bu alışkanlık bazı bireylerde tırnak üzerindeki yüzeye dokunma ya da soyma isteğiyle başlar. Ojenin tadı, yapısı ya da dokusu zamanla merak uyandırır ve kişi, bu davranışı rahatlamak amacıyla tekrarlar. Özellikle dikkat dağınıklığı, sıkıntı anları ya da kaygı atakları sırasında bu eylem daha da belirginleşir.
Oje yeme davranışı hem fiziksel hem de kimyasal açıdan zararlıdır. Ojelerin içeriğinde bulunan maddeler sindirim sistemine zarar verebilirken, bu alışkanlık aynı zamanda kişinin psikolojik durumunun da dışavurumu olabilir.
TIRNAK YEME HASTALIĞI NASIL BAŞLAR?
Tırnak yeme alışkanlığı çoğunlukla 3-4 yaşlarında başlar. Özellikle ebeveynlerin davranışlarını taklit eden çocuklar, anne ya da babalarının tırnak yediğini gördüklerinde bu davranışı benimseyebilir. Ancak bu alışkanlık, genellikle stres, kaygı, özgüven eksikliği gibi psikolojik nedenlerden kaynaklanır.
Zamanla bu davranış bilinçsiz bir eylem haline gelir. Kişi farkında olmadan tırnaklarını kemirmeye, koparmaya ve hatta üzerindeki ojeyi yutmaya başlayabilir. Özellikle sosyal baskılar, aile içi iletişim problemleri, akran zorbalığı gibi durumlar bu davranışın tetikleyicisi olabilir.
OJE YEMENİN ZARARLARI NELERDİR?
Tırnak ve oje yeme davranışı sadece estetik bir sorun değil, aynı zamanda ciddi sağlık problemlerine de yol açabilir. Ojelerde bulunan kimyasalların ağız yoluyla alınması mide ve bağırsak problemlerine, hatta karaciğer ve böbrek hasarına neden olabilir.
Ayrıca tırnakların ağız ile teması, enfeksiyon riskini artırır. Tırnak çevresindeki doku zarar görebilir, şekil bozuklukları oluşabilir. Çene ve diş yapısında bozulmalar, hatta maloklüzyon gibi ciddi çene kapanış bozuklukları da uzun vadede görülebilir.
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Tırnak ve oje yeme alışkanlığı tedavi edilebilir bir durumdur. Öncelikle davranışın altında yatan psikolojik nedenler araştırılmalı, kişi gerekirse bir uzmandan destek almalıdır. Özellikle çocukluk çağında başlayan vakalarda, cezalandırmak yerine olumlu iletişim ve destekleyici yaklaşımlar tercih edilmelidir.
Alışkanlığı bırakmak için tırnakların düzenli olarak kesilmesi, manikür yapılması, acı oje kullanımı gibi yöntemler uygulanabilir. Ancak davranış süreklilik gösteriyorsa, bilişsel ve davranışsal terapi yöntemlerinden faydalanmak önemlidir.
Tırnak ve oje yeme davranışı ciddiye alınmalı ve erken dönemde müdahale edilmelidir. Aksi takdirde hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde kalıcı olumsuz etkiler bırakabilir.
Siz ya da çocuğunuz bu alışkanlığı gösteriyorsa, bir uzmandan destek almak için geç kalmayın.
