HABER - Ali Çekdar KORKMA
Binlerce yıldır Mezopotamya topraklarında yaşayan topluluklar, sadece dinleriyle değil; dilleri, gelenekleri ve kimlikleriyle de derin izler bıraktı. Bu topluluklar arasında Süryaniler, Ezidiler ve Keldaniler, özellikle Kürtlerle iç içe geçmiş bir yaşam sürdü. Aynı coğrafyada yaşamak, aynı dili konuşmak ya da benzer kültürel ögeleri paylaşmak, bu halkların etnik kökenine dair yeni soruları da beraberinde getiriyor: Süryani, Ezidi ve Keldaniler gerçekten Kürt mü sayılır? Yoksa yalnızca kültürel yakınlıkla sınırlı bir ilişki mi söz konusu?
SÜRYANİLER: KÜRTLERLE ORTAK COĞRAFYADA YAŞAYAN SEMİTİK BİR HALK
Süryaniler, Sami kökenli bir etnik grup olup, Mezopotamya’nın kuzeyinde, özellikle Türkiye’nin güneydoğusunda ve Suriye’nin kuzeyinde yaşamaktadırlar. Kendi dilleri olan Süryanice’yi konuşurlar ve Hristiyanlığın çeşitli mezheplerine mensupturlar. Süryaniler, etnik olarak Kürt değildirler; ancak Kürtlerle aynı coğrafyada yaşamış, zaman zaman kültürel etkileşimlerde bulunmuşlardır. Bu etkileşimler, bazı Süryanilerin Kürtçe öğrenmesine veya Kürt kültüründen unsurlar benimsemesine neden olmuştur.
EZİDİLER: KÜRT KÖKENLİ BİR DİNİ TOPLULUK
Ezidiler, Kürt kökenli bir dini topluluktur. Kürtçenin Kurmanci lehçesini konuşurlar ve inanç sistemleri, Zerdüştlük ve eski Mezopotamya dinlerinden izler taşır. Ezidiler, etnik olarak Kürt kabul edilirler; ancak dini inançları nedeniyle diğer Kürt gruplarından farklılık gösterirler. Bu farklılık, zaman zaman Ezidilerin kendi kimliklerini ayrı bir etnik grup olarak tanımlamalarına yol açmıştır. Özellikle Ermenistan’da yaşayan bazı Ezidiler, kendilerini Kürtlerden ayrı bir etnik grup olarak görmektedirler.
KELDANİLER: SÜRYANİ KÖKENLİ KATOLİK HRİSTİYANLAR
Keldaniler, Süryani kökenli bir Hristiyan topluluktur. 1553 yılında Katolikliği benimseyerek Roma Katolik Kilisesi’ne bağlanmışlardır. Keldaniler, Süryanice’nin Doğu lehçesini konuşurlar ve dini ayinlerini bu dilde gerçekleştirirler. Etnik olarak Süryani kabul edilen Keldaniler, Kürt değildirler. Ancak tarihsel süreçte Kürtlerle aynı bölgelerde yaşamış, bazı kültürel etkileşimlerde bulunmuşlardır. Bu etkileşimler, bazı Keldanilerin Kürtçe öğrenmesine veya Kürt kültüründen unsurlar benimsemesine neden olmuştur.
Süryaniler, Ezidiler ve Keldaniler, Mezopotamya’nın zengin etnik ve dini mozaiğini oluşturan topluluklardır. Her biri kendi kimliğini koruyarak, tarih boyunca Kürtlerle çeşitli etkileşimlerde bulunmuşlardır. Bu etkileşimler, kültürel alışverişlere ve zaman zaman kimlik karmaşalarına neden olmuştur. Ancak etnik köken ve dini inançlar açısından her bir topluluk, kendi özgün kimliğini sürdürmektedir.