7 Ekim'de başlayan İsrail-Filistin savaşı halen tüm şiddetiyle devam etmekte. Ancak artık iş savaştan çıkmış vaziyette. Artık karşılıklı bir çatışma ortamı yok, sadece İsrail'in Filistin'e uyguladığı bir “yerle bir etme durumu” var. Doğal olarak da dünya çapından büyük tepki görüyor. İnsanlar sık sık İsrail araba markaları hangileri gibi sorularla karşımıza çıkıyor ve ekonomik açıdan bir boykot ile üstüne düşeni yapmak istiyor.
Türkiye için İsrail boykotu alışılmadık bir durum değil, ancak ilk defa tüm kesimlerin destek verdiği bir boykot hareketi gerçekleştirilmekte. Hükümet geçen ay İsrail ile ticareti tamamen durdurdu, vatandaşlar da kişisel bazda boykotlar vasıtasıyla üstüne düşeni yapıyor.
İsrail'e Ait Araba Markaları
Son yazılarımızda Türkiye'de satılan İsrail ürünleri hakkında konuşmuş, şampuan ve deterjan markalarından söz etmiştik. Bu kez çok merak edilen bir konuyla sizlerleyiz: araba markaları! İsrail araba markaları hangileri sorusu epey sorulsa da cevabı sizleri şaşırtacak diyebiliriz.
Aslında bu soruyu İsrail araba markaları hangileri şeklinde değil, İsrail araba üretiyor mu şeklinde sormamız gerekiyor. Nitekim otomotiv sanayiye sahip olmak ile araba markası sahibi olmak farklı.
Örneğin ülkemiz uzun yıllardır gelişmiş bir otomotiv sanayii sahibi. Renault ve Fiat ile olan ortaklıklarımız sayesinde de bu alanda gelişim kaydettik.
Ancak kısa süre öncesine kadar kendimize ait bir markamız yoktu. Devlet teşvikli TOGG sayesinde bu devir yavaş yavaş kapanıyor. Ancak yine de otomotiv sanayimizin kendine ait bir markayı geliştirmeye ihtiyacı halen fazlasıyla mevcut.
O yüzden bu yazımızda daha çok İsrail'in araba markaları yerine İsrail'de otomotiv sanayisinin durumunu inceleyeceğiz. Detaylar yazımızın devamında…
İsrail Marka Arabalar Neler?
Bu sorunun tek bir cevabı var: İsrail araba markaları tam kırk dört yıldır üretilmemekte! Evet, yanlış duymadınız: İsrail, 1980 yılından beri bizzat kendisine ait bir araba markasına sahip değil.
Ülke ilk kurulduğu yıllarda kendisine ait iki marka ile otomotiv sektörüne atılmıştı. Bu markalar varlıklarını 1980'lere kadar korudular, ancak sonrasında kapandılar.
Bu araçlar artık tarihin tozlu rafında bir sayfa olabilir, ancak batı dünyasından ciddi destek alan İsrail buna rağmen iyi bir sanayi sahibi. Bu nedenle İsrail malı araba halen sık sık gördüğümüz ve büyük ihtimalle bir süre daha görmeye devam edeceğimiz bir şey.
Peki eskiden İsrail'in araba markaları hangileriydi?
İsrail Marka Arabalar: Sabra ve Sussita
İsrail otomotiv endüstrisine 1957 yılında Autocars Co. isimli bir marka vasıtasıyla giriş yaptı. Bu şirketin amacı halkın uygun fiyatlara iyi araçlar kullanabilmesi ve zaman içinde İsrail'in bu sektörde de başat ülkelerden biri haline gelebilmesiydi.
İlk başta işler iyiye gitti. İsrail hükümetinin tüm makamları Autocars Co. tarafından üretilen araçları kullanmaktalardı. İsrail ürettiği araba markalarıyla fazlasıyla gururlanmaktaydı denebilir.
Autocars Co. iki araba markası üretmekteydi: uygun fiyatlarıyla öne çıkan Sussita ve nispeten lüks spor arabalar üreten Sabra. İki araçta da Ford marka motorlar yer almaktaydı, dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri de bu markanın üretimine büyük destek verdi diyebiliriz.
Anlamı "İsrail'de doğmuş" olan Sabra, spor araçları ile özellikle Belçika piyasasında çok sevildi. Ancak bunun dışında yurtdışına pek bir satış gerçekleşmedi.
- 1967 yılında "Altı Gün Savaşları" sonrası Sabra üretimi durdu, arkasından Sussita üretimi de epey yavaşladı. Bunun üzerine şirket 1970 yılında batmanın eşiğine geldi.
- Nihayet beklenen son 1982 yılında gerçekleşti ve Autocar Co. faaliyetlerine kalıcı olarak son verildiğini açıkladı. Böylece hem Sabra hem Sussita markaları tarihe karışmış oldu. Günümüzde halen 100 Sabra aracının bulunduğu bilinmekte.
Yani günün sonunda İsrail araba markaları var mı sorusunun cevabı "eskiden vardı, artık yok" şeklinde olacaktır. Autocar Co, İsrail pazarının fazla büyük olmaması nedeniyle faaliyetlerini sonlandırdı ve görünen o ki bir daha kişisel kullanım için üretilen İsrail malı araba asla görmeyeceğiz.
İsrail'i Destekleyen Araba Markaları
İsrail şu anda kendisine ait bir araba markasına sahip değil, ancak pek çok firma İsrail'de üretim gerçekleştiriyor. Ancak bu, üretim gerçekleştiren her firmanın İsrail'i desteklediği anlamına gelmemekte.
Her marka, ticari sebeplerden ötürü her pazarın kritik merkezlerinde araba üretimi gerçekleştiriyor ve İsrail'de günün sonunda Orta Doğu'nun en kuvvetli ekonomilerinden birine sahip.
Ancak bazı araba firmaları açık açık İsrail'e destek vermekte. Bu markalar dünya çapında boykot listelerinde yer alıyor ve bu markaların satın alınmaması isteniyor.
İsrail'i destekleyen araba markaları hangileri birlikte inceleyelim...
1. Mercedes-Benz: Alman üretici, 2023 yılında İsrail-Filistin Savaşı başladıktan kısa süre sonra açık şekilde İsrail tarafında konumlandı.
Şirket, İsrail'in uğradığı saldırıları "terör" olarak nitelendirdi ve İsrail hükümetine 1 milyon Euro değerinde bağışta bulundu.
Mercedes-Benz CEO’su Ola Kaellenius, “İsrail, teröre karşı güçlü bir şekilde savunmaya devam ediyor. Bu nedenle, İsrail’in savunmasını desteklemek için 1 milyon Euro bağışta bulunuyoruz." şeklinde bir açıklama yapmıştı.
2. Hyundai: Sadece araba üreticisi olmayan Güney Kore menşeili Hyundai, başta tren olmak üzere pek çok ağır vasıtanın da üretimini gerçekleştiriyor.
Hyundai ağır vasıtaları, İsrail'in Filistin'e gerçekleştirdiği operasyonlarda sık sık kullanılıyor. Firma bu konuda İsrail ile ortaklık yapmakta.
3. Ford: Amerika Birleşik Devletleri'nde 1903 yılında Henry Ford tarafından kurulan Ford Motor Company, de İsrail'e destek veren markalar arasında.
Savaşın başlamasından bu yana İsrail'e destek veren marka, İsrail ekonomisine katkı sağlarken, şirketin satış bayileri de İsrail'de bulunuyor.
4. Audi: Alman merkezli otomobil şirketi de İsrail araba markaları konusunda İsrail'e destek veren markalar arasında.
İsrail'de birçok satış bayisi bulunan şirket, ekonomisine de önemli derecede katkı sağlıyor.
