HABER - Leyla DAĞ
Evlilik, yalnızca duygusal değil aynı zamanda hukuki bir birlikteliktir. Bu nedenle, eşlerin evlenmeden önce veya evlilik sürecinde karşılıklı hak ve yükümlülüklerini netleştirmesi için “evlilik sözleşmesi” yapılabilir. Hukukta “mal rejimi sözleşmesi” olarak da bilinen bu uygulama, boşanma veya vefat gibi durumlarda tarafların mal paylaşımına dair net kurallar koymasını sağlar.
EVLİLİK SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Evlilik sözleşmesi, Türk Medeni Kanunu’na göre eşlerin evlilik süresince sahip oldukları malların yönetimi, kullanımı ve olası ayrılık durumundaki paylaşımı ile ilgili düzenlemeleri içeren resmi bir belgedir. Bu sözleşme, evlilikten önce ya da evlilik sırasında noterde düzenlenebilir. Tarafların karşılıklı rızasıyla yapılır ve her iki tarafın da haklarını güvence altına almayı hedefler.
HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?
Evlilik sözleşmesi, özellikle maddi varlıkların fazla olduğu ya da eşlerin ayrı gelir kaynaklarına sahip olduğu durumlarda tercih edilir. Ayrıca ikinci evliliklerde, önceki ilişkilerden çocukların olduğu hallerde veya uluslararası evliliklerde de bu sözleşme yaygındır. Taraflar kendi ekonomik bağımsızlıklarını korumak, ileride yaşanabilecek anlaşmazlıkların önüne geçmek amacıyla bu yola başvurur.
HUKUKİ DAYANAK: MAL REJİMİ TÜRLERİ
Türk Medeni Kanunu’na göre eşler dört farklı mal rejiminden birini seçebilir:
1. Edinilmiş mallara katılma (yasal rejim)
2. Mal ayrılığı
3. Paylaşmalı mal ayrılığı
4. Mal ortaklığı
Taraflar herhangi bir sözleşme yapmazsa, yasal olarak “edinilmiş mallara katılma” rejimi geçerli olur. Ancak bu durum herkes için uygun olmayabilir. Bu nedenle kişiye özel düzenleme yapmak isteyen çiftler evlilik sözleşmesi ile alternatif mal rejimlerinden birini seçebilir.
SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI
Evlilik sözleşmesinin geçerli olabilmesi için noter huzurunda düzenlenmiş olması zorunludur. Sözleşme evlilikten önce yapılabileceği gibi evlilik sırasında da yapılabilir. Bu sözleşme ancak eşlerin ortak kararıyla değiştirilebilir veya feshedilebilir.
TOPLUMSAL ALGILAR VE TARTIŞMALAR
Evlilik sözleşmeleri kimi çevrelerde “güvensizlik” göstergesi olarak algılansa da, modern hukuk anlayışı bu belgeleri eşitlik, şeffaflık ve önleyici hukuk aracı olarak değerlendirmektedir. Özellikle kadınların ekonomik haklarını koruma ve boşanma sonrası yaşanabilecek mağduriyetleri azaltma noktasında etkili bir araçtır.
