HABER - Leyla DAĞ
Uyku, vücudun yenilenmesi ve beyin fonksiyonlarının sağlıklı işlemesi için hayati bir ihtiyaçtır. Ancak modern yaşamın temposu, dijital ekranlara maruz kalma süresi ve stres gibi etkenler uyku süresini ciddi şekilde kısıtlayabiliyor. Bilimsel araştırmalar, düzenli olarak az uyumanın hem fiziksel hem zihinsel sağlık üzerinde ciddi olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFLIYOR
Uyku eksikliği zararları arasında en belirgin olanlardan biri bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır. Yeterince uyumayan bireylerde enfeksiyonlara karşı direnç azalır, vücut virüs ve bakterilere karşı daha savunmasız hale gelir. Uzmanlara göre, özellikle 6 saatten az uyuyan bireylerin soğuk algınlığına yakalanma riski iki kat artıyor.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARINA DAVETİYE
Az uyumak sağlığa etkisi bakımından kalp rahatsızlıklarını da kapsar. Yetersiz uyku; yüksek tansiyon, kalp krizi ve felç riskini artırır. Gece boyunca dinlenmeyen bir vücut, kan basıncını düzenlemekte zorlanır. Bu da uzun vadede damar tıkanıklığına ve dolaşım bozukluklarına yol açabilir.
BEYİN FONKSİYONLARINI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Uykusuzluk yalnızca fiziksel sağlığı değil, zihinsel performansı da düşürür. Bellek zayıflar, konsantrasyon azalır ve karar alma becerileri sekteye uğrar. Bu durum özellikle öğrenci ve çalışan bireylerde iş verimini düşürürken, kazalara ve hatalı kararlara zemin hazırlayabilir.
HORMON DENGESİ BOZULUYOR
Kronik uyku yoksunluğu hormon dengesini de olumsuz etkiler. Özellikle stres hormonu olarak bilinen kortizol seviyeleri yükselir. Aynı zamanda iştahı düzenleyen leptin ve ghrelin hormonları dengesizleşir; bu da kilo alımına ve obeziteye neden olabilir. Uyku eksikliği ayrıca insülin direncini artırarak tip 2 diyabet riskini yükseltir.
RUH HALİ VE PSİKOLOJİK SAĞLIK ÜZERİNDE ETKİLERİ
Az uyumanın psikolojik etkileri de yadsınamaz. Depresyon, anksiyete ve irritabilite gibi ruh hali bozuklukları uykusuzlukla doğrudan ilişkilidir. Yapılan çalışmalar, düzenli uyumayan bireylerde depresyon belirtilerinin daha sık görüldüğünü ortaya koymaktadır.
NE KADAR UYKU YETERLİ?
Uzmanlar, yetişkin bireylerin günde ortalama 7-9 saat uyuması gerektiğini belirtiyor. Uyku kalitesi kadar süre de önemlidir. Uyku hijyenine dikkat etmek, ekran süresini kısıtlamak ve düzenli yatma saatleri belirlemek sağlıklı bir uyku düzeni için kritik öneme sahiptir.
