HABER - Leyla DAĞ
Bahar ve yaz aylarında açık alanlarda daha fazla zaman geçiren bireyler için kene ısırığı vakaları ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturuyor. Özellikle kırsal alanlarda ve ormanlık bölgelerde karşılaşılan keneler, bazı durumlarda ölümcül olabilen Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi hastalıkları taşıyabiliyor. Bu da “Kene ısırığı öldürür mü?” sorusunu gündeme taşıyor.
KENE ISIRIĞI NEDEN TEHLİKELİ?
Keneler, doğrudan zehirli bir canlı olmamakla birlikte, taşıdıkları virüs ve bakteriler aracılığıyla insanlara ciddi hastalıklar bulaştırabilir. Türkiye’de en çok görülen ve ölüm riski taşıyan hastalıkların başında Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi geliyor. Bu hastalık, yüksek ateş, kas ağrıları, kanamalar ve organ yetmezlikleri gibi belirtilerle seyreder. Erken teşhis edilmediğinde ölüm riski oldukça yüksektir.
Isırılan kişinin bağışıklık durumu, kenenin taşıdığı patojenin türü ve müdahale süresi hastalığın seyrini belirleyen başlıca faktörlerdir.
KENE ISIRIĞI ÖLDÜRÜR MÜ? HANGİ DURUMLARDA HAYATİ RİSK TAŞIR?
“Kene ısırması öldürür mü?” sorusunun yanıtı, çoğu zaman “Hayır”dır — eğer müdahale doğru ve zamanında yapılırsa. Ancak bu, kene ısırıklarının hafife alınabileceği anlamına gelmez. Özellikle Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü taşıyan kenelerle temas durumunda, hastalık ciddi ve ölümcül seyredebilir.
Uzmanlar, bu tür vakalarda erken teşhisin ve tıbbi desteğin hayati önem taşıdığını belirtiyor. Kene ısırığı sonrası gelişen yüksek ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları gibi belirtiler KKKA’nın ilk işaretleri olabilir. Bu tür semptomlar görülmese bile, vücuda yapışmış bir kene fark edildiğinde mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Zamanında uygulanan tedaviyle ölüm riski büyük oranda azaltılabilir. Bu nedenle, kene ısırmalarında kendi başına çıkarma girişimleri yerine, profesyonel sağlık yardımı tercih edilmelidir.
ISIRMA SONRASI NE YAPILMALI?
Bir kene ısırığı tespit edildiğinde ilk ve en önemli adım, kenenin vücuda zarar vermeden, bütün halde çıkarılmasıdır. Kene kesinlikle ezilmemeli veya çıplak elle çıkarılmamalıdır. Bu işlem için en doğru yöntem, sağlık kuruluşlarında steril araçlarla çıkarılmasıdır. Eğer bu mümkün değilse, cımbız benzeri bir araçla kene deriye en yakın noktadan tutularak, bastırmadan ve döndürmeden yavaşça çekilmelidir.
Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenmeli ve antiseptik uygulanmalıdır. İşlem sonrası kişi en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurmalı ve mümkünse çıkarılan keneyi de yanına almalıdır.
DAHA ÖNCE NE OLMUŞTU?
Türkiye’de KKKA nedeniyle her yıl onlarca kişi yaşamını yitiriyor. Özellikle Tokat, Çorum, Sivas gibi Orta Karadeniz illerinde vakaların yoğunlaştığı biliniyor. 2023 yılında Sağlık Bakanlığı verilerine göre KKKA vakalarının sayısı 300’ü aşmıştı. Uzmanlar, iklim değişikliğinin kenelerin yayılım alanlarını genişlettiğini ve riskin daha fazla bölgeye yayıldığını belirtiyor.
KENDİNİZİ VE AİLENİZİ NASIL KORUYABİLİRSİNİZ?
Doğa yürüyüşlerinde uzun kollu giysiler giymek, paçaları çorap içine almak ve açık renk kıyafetler
tercih etmek kenelere karşı fiziksel korunma sağlar. Ayrıca, böcek kovucu spreyler kullanmak ve doğadan döndükten sonra vücudu detaylı şekilde kontrol etmek de önemli önlemler arasında yer alıyor.
Her yıl özellikle nisan-eylül ayları arasında Sağlık Bakanlığı’nın bölgesel uyarılarını takip etmek ve riskli bölgelerde ekstra dikkatli olmak hayati önem taşıyor.