Bu kadim topraklarda astronomi, yalnızca yıldızların hareketlerini inceleyen bir bilim değil; aynı zamanda toplumun dini inançlarını, siyasi kararlarını ve gündelik yaşamını şekillendiren bir rehberdi.
Mezopotamya’da astrolojik gelenekler, dünya tarihindeki en eski sistemlerden biri olarak kabul edilir. Sümer, Akad, Babil ve Asur gibi uygarlıklar gökyüzünü gözlemleyerek bir bilgi sistemi geliştirdiler. Bu sistem, savaşların zamanlamasından tarımsal faaliyetlerin düzenlenmesine kadar her alanda belirleyici oldu. Özellikle Babil'ler, astronomiyi bir bilim dalı olarak en ileriye taşıyan topluluklardan biri olarak öne çıkar.
Gök cisimlerinin hareketlerini, yıldızların rotalarını ve gezegenlerin konumlarını sistematik olarak kaydettiler. Bu sayede çok hassas takvimler oluşturarak zamanı doğru hesaplamayı başardılar. Bu takvimler yalnızca ekim ve hasat için değil, dini bayramların ve ritüellerin düzenlenmesinde de temel alındı.
Gökyüzü gözlemleri çoğunlukla rahip-astronomlar tarafından yapılırdı. Ay, Güneş ve Venüs gibi gök cisimlerinin hareketleri düzenli olarak kayıt altına alınır, yaşanan doğa olaylarıyla ilişkilendirilirdi. Ay ve Güneş tutulmaları, özellikle krallar için uğursuzluk işareti sayılırdı. Öyleki, tutulma öncesinde bazı şehirlerde geçici olarak "sahte kral" atanır, tutulma sona erdiğinde asıl kral yeniden tahtına dönerdi. Arkeolojik bulgular, yazıtlarda "kısa süreli kral" kayıtlarıyla bu inancın izlerini taşır.
Venüs’ün gökyüzündeki görünüşü de Mezopotamya mitolojisinde önemli yer tutar. Tanrıça İnanna'nın yeraltı yolculuğu, Venüs’ün görünür olup kaybolmasıyla ilişkilendirilmiş, aşk, savaş ve bereket gibi temalarla bütünleştirilmiştir. Bu durum, Ammi-Saduqa Venüs tabletlerinde detaylı biçimde kayıt altına alınmıştır.
Güneşin yıllık döngüsü, tarım faaliyetlerinin yanı sıra tapınak mimarisinde bile etkili olmuştur. Örneğin Ur Zigguratı gibi yapılar, Güneş’in doğduğu ya da battığı yönlere göre inşa edilmiştir. Kuyruklu yıldızlar, ani ışık parlamaları ve göktaşı geçişleri ise genellikle savaş, salgın ya da siyasal değişimlerin işareti olarak yorumlanmış; bu tür olaylar rahipler tarafından krallara sunulmak üzere tabletlerde kaydedilmiştir.
Babil'lerin geliştirdiği zodyak sistemi ise gökyüzünün yalnızca bilimsel değil, toplumsal bir rehber olarak da kullanıldığını gösterir. Gezegenlerin ve yıldızların konumu, savaşların zamanlamasından dini ayinlerin düzenine kadar pek çok kararda etkili olmuştur. Bu gözlemler çivi yazısıyla kaydedilmiş, kuşaktan kuşağa aktarılarak hem Mezopotamya'nın hem de sonraki uygarlıkların bilimsel temellerini oluşturmuştur.
Gökyüzü, Mezopotamya halkı için tanrıların evi sayılırdı. Yıldızların hareketleri, tanrısal işaretler olarak kabul edilir; halkın inançları ve dini ritüelleri bu işaretlere göre şekillenirdi. Zamanın ruhunu anlamak, geleceği kestirmek ve düzeni korumak için gökyüzüne bakmak, sadece bir merak değil, bir zorunluluktu.
Bugün geriye dönüp baktığımızda, Mezopotamya'nın bu astronomik mirası, sadece tarihî ve kültürel bir hazinenin değil, aynı zamanda bilimsel düşüncenin kökenlerinin de bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. Göklerin ardındaki sırları çözmek için gözlerini yıldızlara diken bu bilginler, sadece kendi çağlarını değil, insanlığın bilgiyle olan yolculuğunu da aydınlatmışlardır.