Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatında Avrupa pazarı önemli bir yer tutarken, Avrupa Birliği tarafından yayımlanan son bildirim listesi dikkat çekici detaylar içeriyor. Rapora göre, Türkiye’den gönderilen çok sayıda tarımsal ürün çeşitli nedenlerle geri çevrildi.
LİSTEDE HANGİ ÜRÜNLER VAR?
AB Gıda ve Yem Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) verilerine göre, geri gönderilen ürünler arasında en çok kuruyemişler, kuru meyveler, narenciye ürünleri ve baharatlar bulunuyor. İade gerekçeleri arasında aflatoksin, pestisit kalıntısı, kimyasal kalıntılar ve zararlı mikroorganizmalar yer alıyor.
Öne çıkan bazı ürünler ve iade nedenleri şöyle:
• Kuru incir:Aflatoksin ve okratoksin içeriği nedeniyle sıkça geri gönderiliyor.
• Antep fıstığı:Aflatoksin nedeniyle 1320 sevkiyattan 15’i iade edildi.
• Kuru kayısı: 17 bin 686 ton ihracattan 41,5 tonu yüksek kükürt dioksit seviyesi yüzünden geri döndü.
• Baharatlar (özellikle kırmızıbiber):Aflatoksin kalıntısı nedeniyle listede yer aldı.
• Narenciye (mandalina, portakal, limon):Klorpirifos gibi AB’de yasaklı pestisitler sebebiyle reddedildi.
• Tahıllar: Mikotoksin kontaminasyonu nedeniyle bazı partiler geri çevrildi.
En Çok Bildirim Alan Ürünler
1. Kuru incir
2. Antep fıstığı
3. Yeşil biber
4. Limon
5. Üzüm
6. Nane
7. Nar
8. Kuru kayısı
9. Kimyon
Diğer Bildirim Almış Ürünler
• Kekik
• Köri tozu
• Domates
• Armut
• Kiraz
• Dut
• Salamura üzüm yaprağı
• Nar sosu
• Ketçap
• Fındıklı şurup
• Kuru üzüm
• Susam
• Defne yaprağı
• Zeytinyağı
• Erişte
• Pizza kutusu
• Seramik tabak
• Plastik kaşık
• Detoks çayı
• Gıda takviyeleri
• Kuzu kulağı (hayvan yemi)
İADE SEBEPLERİ SADECE PESTİSİT DEĞİL
Toplumda genellikle pestisit kalıntısının iade nedeni olduğu düşünülse de, listede toksinler, yasaklı kimyasallar ve mikrobiyolojik sorunlar gibi farklı sebepler ön plana çıkıyor. Türkiye, 200’den fazla ülkeye 2 binden fazla tarım ürünü ihraç ederken, pestisit kalıntısı bildirimi alan ürün oranı tüm ihracatın yalnızca binde 1-2’sini oluşturuyor.
GERİ DÖNEN ÜRÜNLERE NE OLUYOR?
Taze ürünlerin büyük kısmı, ithalatçı ülkelerde doğrudan imha edilirken, kuru meyveler ve benzeri ekonomik değeri yüksek ürünler Türkiye’ye iade ediliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu ürünlerin yurda girişinden önce kontrollerini gerçekleştiriyor. Mevzuata aykırı ürünler imha ediliyor.
Yetkililer, denetim süreçlerinin titizlikle sürdürüldüğünü belirtirken; bazı uzmanlar iç piyasaya sürülme riskine karşı daha şeffaf ve bağımsız denetim mekanizmalarının oluşturulması gerektiğini vurguluyor.